Ontboezeming

Hier dan eindelijk weer eens een blogbericht. Op de één of andere wijze had ik de laatste maanden weinig schrijfinspiratie. Ik leefde door de corona maatregelen samen met Frans in een kleine, comfortabele, maar ook wat saaie bubbel. Er gebeurde weinig schrijfwaardigs.
Intussen was ik bezig met iets waarvan ik niet goed wist of ik dit nu openbaar wilde maken of niet. Een onderwerp dat je niet direct in elk gesprek op tafel legt, zeker als het nog in een verkenningsstadium verkeert. Uiteindelijk voelde ik toch de behoefte er open over te zijn. Net zoals ik altijd open ben geweest over mijn ervaringen met borstkanker. En dit onderwerp ligt in het verlengde ervan. Hoop dat je geniet van mijn ontboezeming.

Sinds de kanker en de okselklieren uit mijn rechterborst waren weggesneden, ging ik door het leven met twee ongelijke borsten. Een tijdlang interesseerde me dat totaal niet. Ik was blij dat ik überhaupt nog twee borsten had en verder lag de focus op overleven, de behandelingen zo goed mogelijk doorstaan, beter worden, herstellen en vervolgens het leven weer oppakken en leuke dingen doen. De aangedane borst lag door de bestraling als een vaste klomp tegen mijn lijf gedrukt en behoefde weinig ondersteuning. Ik bleef gewoon mijn oude, vertrouwde bh’s dragen.
Toen de chirurg bij een controle eens vroeg of ik niet overwoog mijn borsten symmetrisch te laten maken, omdat er toch wel een groot verschil tussen zat, antwoordde ik nogal kortaf, dat ik dat een luxe probleem vond. Ik had mijn leven net weer op de rit. Genoot met volle teugen van alles wat ik weer kon. Dat ging ik toch niet op het spel zetten voor twee gelijke borsten? Ik moest er niet aan denken opnieuw onder het mes te gaan, om te laten snijden in mijn gezonde borst, om zes weken niet te kunnen sporten, om weer moe te worden. Nee, geen denken aan.

Toch zette de opmerking van de chirurg me aan het denken en na een tijdje trok ik de stoute schoenen aan en plande ik een oriënterend gesprek bij de afdeling plastische chirurgie. Dit was echter zo’n nare ervaring, dat ik het idee snel weer in de ijskast zette. Mijn borsten waren door de jaren heen door vele vrouwen- en mannenhanden betast en bevoeld, maar dat was altijd respectvol en met de juiste intentie gebeurd. De plastisch chirurg ging te werk alsof hij in de slagerij een gehaktbal stond te kneden. Ik voelde me een stuk vleeswaar dat ter keuring werd aangeboden. Ik was zo verbijsterd door zijn gedrag, dat ik met stomheid was geslagen en geen woord kon uitbrengen. Zwijgzaam verliet ik zijn kamer. Het duurde een tijdje voor de ervaring was ingedaald en ik de woorden had gevonden die ik tegen hem had willen zeggen op dat moment.

Onder invloed van lymfe therapie veranderde de harde klont in mijn borst langzaam weer in zacht en soepel weefsel. Door de hormoontherapie maakten mijn borsten een enorme groeispurt door en veranderde mijn cup D in een cup F. Het werd steeds lastiger om een geschikte bh te vinden met deze borsten waar meer dan een cupmaat verschil tussen zat. In de grote maten is een beugel gebruikelijk, maar dat klemde te veel af, waardoor het lymfeoedeem toenam. Wat overbleef waren een soort korsetten die me aan mijn oma deden denken en die helemaal niet prettig zaten. De wanhoop nabij na een uur in zo’n krap pashokje, waarbij de verkoopster telkens weer vol goede hoop een draak van een bh tevoorschijn toverde, ging ik dan toch weer overstag, kocht een duur exemplaar, deed die een middag aan waarbij ik me continue irriteerde aan het gevoel en borg het ding dan op in een verborgen lade van mijn kledingkast waar hij nooit meer uitkwam.

Afgelopen zomer rijpte dan toch het plan om mijn gezonde borst te laten verkleinen. De eerste stap was een chirurg te vinden die ik mijn borst kon toevertrouwen. Die vond ik in het Alexander Monro ziekenhuis, een ziekenhuis in Bilthoven dat zich volledig richt op de behandeling van borstkanker. De plastisch chirurg was een vriendelijke man die openstond voor al mijn vragen en twijfels, die zorgvuldig en respectvol te werk ging en die duidelijk trots was op zijn vak. Hij zei dat hij volledige symmetrie niet kon garanderen, maar dat hij zijn uiterste best ging doen om het zo mooi mogelijk te maken en de balans te herstellen. Een gedreven vakman, die honderden operaties aan borsten had verricht; precies wat ik nodig had.

Mijn vakman, door zijn vrouwelijke collega’s liefkozend bij zijn voornaam genoemd, vroeg of ik tevreden was met mijn rechterborst waar ter hoogte van de voormalige tumor een deuk zit. Beroepsmatig wilde hij mij erop attenderen dat ook die deuk te verhelpen was. Met een naald zou er buikvet worden weggezogen, dit vet zou worden gefilterd en dan vervolgens in de borst worden ingespoten. Ik verzekerde hem dat ik de rechterborst wilde houden zoals die was. Het deukje en het tien centimeter lange litteken onder mijn oksel zie ik als zichtbare tekens van mijn ervaringen in het leven. Het maakt zichtbaar wat ik heb meegemaakt in het leven, dat hoeft niet verdoezeld te worden. Dat hoort nu bij mij. De kanker is een belangrijke fase in mijn leven geweest; een fase waar ik trots op ben en die me veel heeft geleerd.

De volgende stappen in het proces waren: een verwijzing regelen via de huisarts, goedkeuring vragen aan mijn zorgverzekeraar, mijn behandelend arts informeren en vragen om informatie door te sturen en een scan regelen. Daarna werd ik op de wachtlijst geplaatst.
Het was een onzekere tijd. Ik stond vanaf half december op de wachtlijst. Had geen idee wanneer ik aan de beurt zou zijn, dat zou ik pas kort van tevoren horen. Ik wilde het risico op corona zo klein mogelijk houden, zodat de operatie geen gevaar zou lopen, want inmiddels was ik er klaar voor. Ik wilde heel graag dat het door zou gaan. Natuurlijk vroeg ik me ook wel eens af wat ik me nu weer op de hals had gehaald. Waarom wilde ik dit avontuur aangaan? Waarom risico lopen dat het lymfeoedeem zou toenemen? Waarom snijden in een gezond lichaamsdeel?  Maar toch, vanbinnen was ik vastbesloten. Ik ging dit doen. Ik wilde weer door het leven met twee min of meer gelijke borsten.

Begin februari werd ik gebeld. De operatie stond gepland voor maandag acht februari. Omdat ik het lastig vind om lang nuchter te zijn, had ik gevraagd of ik voor de ochtend ingepland kon worden. Mijn wens was gehonoreerd, ik was de eerste van die dag en moest om 07.15 uur in Bilthoven zijn.
Donkere wolken pakten zich samen boven Nederland. Wolken waaruit een flink pak sneeuw tevoorschijn kwam. Het was prachtig. Maar het maakte mijn operatie onzeker. Zouden we in de vroege ochtend in staat zijn het ziekenhuis te bereiken of zouden we ergens stranden in een sneeuwduin of de weg af roetsjen vanwege ijzel? Er was immers code rood voorspeld wegens sneeuwval en gladheid. Er werd gewaarschuwd niet de weg op te gaan als dit niet strikt noodzakelijk was.
Terwijl Frans de oprit zo goed mogelijk sneeuwvrij probeerde te maken, zodat we de volgende ochtend weg konden rijden, ging mijn brein aan de slag met noodscenario’s. Wat als we vast kwamen te zitten? Dan was het koud. Dus dekbedden en waxinelichtjes meenemen. Dan kregen we honger en dorst. Dus thermoskan warm water, thee en brood mee. Misschien moesten we ons uitgraven, dan werden we vies en nat. Dus warme, droge kleding mee.

Na een korte nacht, waarin ik telkens droomde dat ik per ongeluk iets had gegeten terwijl ik nuchter moest blijven, reden we om half zes in onze camper (want voorzien van winterbanden en met lekkere warme stoelverwarming) stapvoets door een dikke sneeuwlaag naar de snelweg. Het was verbazingwekkend druk op dit tijdstip. Welkom bij werkend Nederland. Allemaal mensen die zich door de barre omstandigheden naar hun werk begaven, extra vroeg om op tijd te komen. Soms was het wegdek zwart, dan weer vol stukken bevroren ijsklonters, waar we stapvoets overheen reden in een lange, trage kolonne van voertuigen. Mijn noodvoorziening hadden we niet nodig. Veilig bereikten we precies op de afgesproken tijd het Alexander Monro ziekenhuis.

Al snel werd ik klaargemaakt voor de operatie. Het hele operatieteam had het gered om op tijd aanwezig te zijn. De chirurg tekende met een zwarte viltstift allerlei vlakken op mijn borst, waarbij hij uitlegde wat zijn overwegingen waren. Ik vertelde de anesthesist nogmaals dat ik lymfeoedeem heb aan mijn rechterarm en dat ik daarom geen infuus of bloeddrukmeting aan mijn rechterarm wilde. Gelukkig was ik nog helder genoeg om waar te nemen dat ze dit aansloten op mijn linkerarm.

Het eerste wat ik merk is dat er iets uit mijn keel word getrokken. Een heel onprettig gevoel. Verder lijkt het alsof mijn ledematen nog verdoofd zijn, ik kan ze niet bewegen. Ik merk wel dat mijn rechterarm hoog is weggelegd en in gedachten deel ik een punt van waardering uit voor het operatieteam. Ze hebben goed zorggedragen voor mijn lymfeoedeem arm. Als ik mijn ogen open is het alsof ik op een deinend schip op volle zee ben. De verkoeverkamer golft op en neer en ik heb moeite om scherp te stellen. Ik sabbel op een waterijsje maar heb moeite met slikken, mijn keel lijkt nog verdoofd. Af en toe komt er een verpleegkundige naar me toe om te vragen hoe het met me gaat. Ze houden me twee uur langer op de verkoeverkamer omdat ik telkens moet braken. Als ik mijn ogen open of mijn hoofd een beetje beweeg is het  alsof ik in een zweefmolen op de kermis zit waar ik heel graag uit wil.

Eind van de middag word ik naar een ruime kamer met uitzicht op een besneeuwd boslandschap gebracht. Een prachtig gezicht. Jammer dat ik niet optimaal kan genieten van deze luxe hotelsuite met eigen badkamer. Ze hebben me de mooiste kamer van het hele ziekenhuis gegeven en ik mag een nachtje blijven, omdat ik me zo beroerd voel. Heel voorzichtig drink ik twee glaasjes water, een kopje thee en eet drie rijstkorrels. Dan komt alles er weer uit.
Het braken lucht wel op en rond zeven uur begin ik me een beetje beter te voelen. Ik lig nog aan een infuus met pijnstilling. Frans mag vannacht gezellig in het bed naast mij slapen. Om half twaalf komt de nachtzuster kennismaken. Als ze vraagt of ze iets voor me kan doen, vertel ik haar, dat ik een visioen heb van een beschuitje met suiker. Ze zijn hier ontzettend vriendelijk en leggen me echt in de watten. Even later staat mijn wens voor mijn neus. Het is het lekkerste beschuitje met suiker dat ik ooit heb gegeten.

Omdat ik nog wat wiebelig op de benen sta begeleidt Frans me naar het toilet. Op de terugweg vergeet ik helemaal de infuuspaal mee te nemen, gelukkig is Frans alert en sleept de paal op wieltjes snel achter me aan.

Om half zeven wordt het ontbijt geserveerd. Als ik me daarna wat opfris in de badkamer trek ik voorzichtig het elastische steunverband waarin ik verpakt zit naar beneden en werp een eerste blik op de borst. De wonden zijn afgeplakt met smalle pleisters waar op sommige plaatsen wat bloeddruppels doorheen komen. Verder wat bloeduitstortingen bij mijn oksel. Ik vind de borst er vreemd bol uitzien en allerminst bescheiden van formaat. Wanneer de chirurg even later de borst komt controleren, zie ik aan zijn ogen dat hij gekrenkt is in zijn beroepstrots als ik zeg dat ik de borst nog behoorlijk groot vindt. Hij vertelt dat er nu nog vocht in de borst zit, dat moet langzaam wegtrekken. De komende maanden gaat de borst pas zijn definitieve vorm krijgen. Hij heeft zijn uiterste best gedaan de borsten ongeveer van gelijke omvang te maken, zodat ik aan beide zijden weer dezelfde cupmaat heb. Hij heeft tweehonderddertig gram weg weggehaald. Dat is behoorlijk veel verzekert hij me. Ik zie direct een pakje roomboter voor me, met van die kleine streepjes na iedere vijftig gram. Bijna een heel pakje boter eraf, dat is inderdaad best veel. Een gewicht dat ik niet meer iedere dag hoef mee te dragen, dat niet meer aan mijn schouder trekt of diepe gleuven achterlaat in mijn huid.

 

 

 

 

 

De verpleegkundige koppelt het infuus af en helpt me in een zwachtel bh die ik zes weken lang dag en nacht moet dragen om de borst te ondersteunen. Ook krijg ik een lijstje met do’s and don’ts mee voor de komende zes weken: niet rekken, niet bukken, niet tillen, niet sporten, niet stofzuigen of ander ‘zwaar’ huishoudelijk werk, de arm niet boven de schouder uit laten komen, op de rug slapen, wandelen en oefeningen om de schouder soepel te houden.
Dan rijden we door een prachtig besneeuwd landschap met blauwe lucht naar huis. Frans heeft het bedbankje in de kamer uitgeklapt, zodat ik liggend op mijn rug kan genieten van de sneeuw en de vogeltjes die zich vrolijk te goed doen aan de vetbolletjes en de pindakaas.

 

 

 

 

 

Het herstel verloopt voorspoedig. Af en toe maak ik een verkeerde manoeuvre en krijg ik een pijnscheut, maar over het algemeen heb ik geen pijn. De borst ziet er bont en blauw uit; het blauwpaars verandert langzaam in geel. Alleen het op mijn rug slapen is lastig; het veroorzaakt rusteloze benen. Om de paar minuten trekken mijn benen in een onwillekeurige, spastische beweging samen waardoor ik niet in slaap kan komen. Afgelopen nacht duurde het tot vier uur in de ochtend voor ik in slaap viel. ’s Nachts spook ik dan door het huis. Ik loop rondjes in de woonkamer om extra moe te worden of probeer het matras van het logeerbed uit, maar ik heb nog niets ontdekt wat helpt. ’s Ochtends heb ik zo’n pijn in mijn rugspieren van het in één positie liggen dat Frans me als een oud wijf uit bed moet takelen.

Ondanks deze kleine ongemakken ben ik blij met mijn gedeeltelijke ontboezeming. Ik denk dat ik er nog minstens dertig jaar plezier van ga hebben.