Frans is samen met een kameraad aan het hardlopen in het bos achter onze woning. Ik heb afgesproken met een vriend in de sauna. Als ik de deur uitloop zie ik dat de hardloopvriend van Frans zijn auto op onze oprit heeft geparkeerd, waardoor ik er niet uit kan met de auto. Mijn eerste impuls is om vreselijk boos te worden en gedachten als ‘wie zet er ook zijn auto zomaar bij ons op de oprit’ en ‘stom dat ik er niet aan heb gedacht hem te vragen waar hij zijn auto heeft geparkeerd’ schieten door mijn hoofd. Drama ligt op de loer. Toch is er iets in mij dat een andere keuze maakt. Iets in mij dat zich afvraagt wat eigenlijk het probleem is. Dat ik er niet uit kan met de auto en misschien een half uurtje moet wachten tot de mannen terug zijn en dan iets later in de sauna zal arriveren? Is dat het waard om me zo op te winden? Ik voel direct mijn innerlijke rust terugkeren. Ik stuur mijn vriend een appje dat ik iets later kom en geniet van een kopje thee tot de mannen terug zijn.
Bij aankomst in de sauna vraagt mijn vriend hoe het voor mij was dat de oprit voor mij geblokkeerd was. Ik antwoord dat ik de neiging had om boos te worden, maar dat ik er uiteindelijk voor heb gekozen om dat niet te worden. ‘Heel goed’, zei hij.
Als we na een warm zoutbad aan de lunch zitten, vertelt hij over de cursus die hij afgelopen week heeft gevolgd. Hij vertelt dat er vier niveaus zijn waarop je kunt reageren op een situatie. Het laagste niveau is het niveau van het ons allen welbekende ‘drama’. We bezien de situatie als iets vreselijks en onrechtvaardigs dat ons is overkomen. De tweede manier om naar een situatie te kijken is om de situatie te zien als een probleem dat opgelost kan worden. Het zit in onze genen om naar oplossingen te zoeken en het geeft ook een goed gevoel als dit lukt. Bij het derde niveau vraag je jezelf af: ‘wie wil ik zijn in deze situatie?’ en ‘hoe wil ik reageren?’. Je bent je ervan bewust dat je een keuze hebt. Op het hoogste niveau speelt de vraag: ‘wat wil er gebeuren?’ of ‘wat wil deze situatie mij duidelijk maken?’ De situatie krijgt zin en betekenis.
Ik moet terugdenken aan het moment dat ik verdrietig, boos en verslagen bij de vijver zit, omdat ik net de diagnose borstkanker heb gekregen. Ik heb het idee dat het zwaard van Damocles mijn hoofd eraf gaat hakken en ik vraag me af of ik ooit nog gelukkig zal zijn. En dan komt uit het niets het inzicht: ik kan hier een drama van maken en dan wórdt het ook een drama óf ik kan proberen er een waardevolle periode van te maken. De uitdaging is om de kanker te zien als een zinvolle ervaring die ik ga meemaken. Deze benadering heeft me veel opgeleverd en het hele proces lichter en luchtiger gemaakt.
Als ik thuiskom van een heerlijk dagje sauna, valt mijn oog direct op een grote, witte vlek op mijn lievelingskastje in de gang. Bij navraag blijkt dat Frans er een warm koffiekopje op heeft gezet. Ik probeer snel of ik de vlek weg kan poetsen. Als dit niet lukt, haal ik de pot met bijenwas tevoorschijn om de vlek te laten verdwijnen. Maar wat ik ook probeer, niets helpt. De vlek blijft duidelijk zichtbaar. Nu ik geen oplossing voor het probleem heb schiet ik door naar niveau één; ik ga tekeer als een echte ‘drama queen’. Tierend en stampvoetend loop ik door het huis. Bah, denk ik boos, nu zal ik altijd als ik binnenkom, die stomme vlek zien en aan Frans denken die zo lomp was zijn koffiekopje op míjn mooie kastje te zetten en de machteloosheid voelen dat ik niet in staat ben de vlek weg te krijgen. Ergens in mijn hoofd hoor ik de vraag: ‘Wat wil er gebeuren?’ ‘Wat wil het mij duidelijk maken?’ Zacht en mild stroomt het inzicht binnen: altijd als ik binnenkom, zal ik de lelijke vlek zien en die zal me eraan herinneren dat ik zelf kan kiezen welke betekenis ik aan een situatie geef.
Het maakt niet uit wat er in je leven gebeurt, je hebt altijd de macht om er een waardevolle betekenis aan te geven. Je kunt zelf zin geven aan gebeurtenissen in je leven. Ook al gaat het om zoiets onnozels als een witte vlek op een kastje. Wát je overkomt, heb je niet in de hand, wél hoe je erop reageert en ermee omgaat. Waarmee ik niet wil zeggen dat je niet boos mag worden, maar wees je ervan bewust dat boosheid een keuze is. En als je ervoor kiest om boos te worden, geniet er dan van!
Wederom mooi geschreven. Af en toe flink boos worden is best lekker….;-)
Zeker weten!
Mooi geschreven zeg.
Ik zal eens wat vaker nadenken als ik weer eens boos wordt.
Bedankt voor deze wijze les.
Dank je. Ik heb ‘m zelf ook nog niet helemaal onder de knie hoor!