Voor ons huis stond een markante boom. Het was een oude berk met een flinke omvang; zijn kruin stak ruim boven het dak van ons huis uit en zijn stam was meer dan een meter in doorsnee. De kenners schatten de boom op zo’n zeventig jaar oud.
Ik hield van deze boom. Ik keek als ik in de tuin zat graag naar zijn imposante gestalte, zijn ritselende bladerdak en de vogeltjes die in zijn zwiepende takjes heen en weer wiegden. De boom voelde als een vriend die met zijn moederlijke energie ons huis en onze plek beschermde. Als een wachter stond hij voor ons huis en bood ons beschutting tegen zon, wind en straling.
In het voorjaar zag ik vocht uit zijn stam druppen en toen ik goed keek zag ik overal mieren uit zijn bast tevoorschijn komen. Onderaan de stam was zijn hout vermolmd. Het voelde alsof de boom ziek was en weinig energie meer had. Een bomenexpert bevestigde dat. De boom was aangetast door een schimmel die zich aan zijn hout tegoed deed. Ook de vele vliegende mieren waren geen goed teken. De veiligheid kon niet langer worden gegarandeerd. Met het rapport van de bomenexpert vroegen we een kapvergunning aan voor onze – zoals dat wordt genoemd – beeldbepalende boom.
Gelukkig hadden we door de duur van de gemeentelijke procedures de tijd om te wennen aan het idee dat de boom zou worden gekapt. Uiteindelijk brak de dag aan dat de boom zou worden geveld. Met vijf man sterk, een grote takelwagen met hoogwerker en een houtversnipperaar kwamen ze voorrijden. De weg werd gedeeltelijk afgezet met pilonnen en linten. Niet veel later sneuvelden de eerste takken, die door de man in de hoogwerker werden afgezaagd en direct door de anderen werden afgevoerd naar de houtversnipperaar. De grote takken werden, nadat ze waren doorgezaagd, voorzichtig met een touw naar beneden getakeld.
Hoewel de regen met dikke stralen uit de hemel stroomde, stond al snel de halve buurt aan de overkant van de straat te kijken. Het was ook spectaculair om te zien hoe de bomenexperts met een touw in de boom klommen en stukje voor stukje de boom ontmantelden. Na de takken was de stam aan de beurt. Van bovenaf werd er telkens een stuk afgezaagd en voorzichtig naar beneden geworpen, totdat uiteindelijk de stronk viel en er niets meer van de boom over was dan de wortels.
’s Middags kwam er iemand die de stukken stam in hanteerbare blokken hakte en meenam voor zijn houtkachel.
De oprit zag er vreemd groot en kaal uit. Leeg. De meeste mensen uit de buurt riepen dat we wel blij zouden zijn dat de boom weg was, dat we veel meer licht in huis zouden hebben, dat ons huis zo veel mooier uitkwam en dat we nu geen last meer zouden hebben van de troep die zo’n boom maakt. Allemaal waar, maar toch ging het me aan het hart dat de boom weg was. We hadden de boom graag willen behouden. Deze herfst zouden we niet meer over een tapijt van geelgekleurde blaadjes lopen, zou ik niet meer zijn imposante kruin zien als ik uit het raam keek en niet meer zijn takjes zachtjes horen ruisen in de wind.
Gisteren kwam de vader van de bomenexpert met een stobbenfrees om de wortels te vermalen. Het was een zachte, vriendelijke man en we begrepen elkaar. Hij zei, ‘ik vind het altijd jammer om zo’n grote boom te kappen, mensen houden niet meer van bomen, terwijl het de longen van de aarde zijn. De bomen slaan co2 op in hun bladeren en behoeden ons zo voor de opwarming van de aarde. Ze geven ons zuurstof.’
Ik dacht aan de bomen in het bos, hoe heerlijk ik het vind om na een dag achter de computer of in de auto, in het bos te lopen. Ik geniet van hun kleuren, snuif hun geuren op en apprecieer de rust die ze uitstralen. In de natuur kan ik me weer opladen. ‘Ik houd wel van bomen’, zei ik.
‘Maar’, vervolgde de oude man troostend, ‘bij deze boom was het echt nodig. Er was bijna niets meer over van de wortels, die waren al bijna helemaal vermolmd. De boom had zo om kunnen vallen in een najaarsstorm.’
De zachtaardige man bracht ons op het idee om de tot houtsnippers vermalen boomwortels te gebruiken als bemesting voor onze tuin. Zo leeft de boom toch nog een klein beetje voort.
