Schotland avontuur

Het begint ergens in augustus 2015 wanneer onze vriendin Indra, die triatleet is,  mijn man Frans vraagt of hij haar wil begeleiden tijdens de Celtman: ‘ the extreme Scottish triathlon’, die ze heeft gekozen als nieuwe uitdaging.  Haar man Jan en ik zullen ook deel uitmaken van de crew, maar Frans is haar ‘supporter’ en  heeft de eer  met haar mee te mogen rennen tijdens de laatste kilometers van het looponderdeel dat dwars door de Schotse wildernis zal leiden. We zeggen ja, maar weten eigenlijk niet precies waar we ja tegen zeggen, dat zal gaandeweg het traject duidelijk worden.

Frans stort zich vol overgave met zijn five-finger schoenen op trailrunning, ons huis verandert in een verzamelplaats van camelbags, trailrugzakjes en hardloopjackjes. Ik regel boottickets voor de overtocht. Al snel ontdekken we dat de “Celtman” echt in een afgelegen deel van Schotland zal plaatsvinden: het plaatsje Shieldaig ligt in de Highlands, zo’n acht uur rijden vanaf de boot van Newcastle. De volgende uitdaging is het vinden van geschikte accommodatie. Alles in de omgeving is volgeboekt, maar gelukkig vinden we op de valreep een huisje in Shieldaig. En nu is – na alle voorbereidingen – eindelijk de grote reis aangebroken.

Na de vijftien uur durende boottocht van IJmuiden naar Newcastle upon Tyne rijden we in drie uur tijd naar Edinburgh waar we een bezoek brengen aan onze Schotse vrienden. We ontmoeten Dave in het ziekenhuis waar hij werkt als hartspecialist. Hij ontvangt ons in ‘his pyjama’s’, zoals hij zijn operatiekleding noemt, maar kleedt zich snel om, voordat we samen gaan lunchen in de kantine van de Edinburgh University. We krijgen de sleutel van hun huis, zodat we ons alvast kunnen installeren in de ruime logeerkamer met eigen badkamer. Dave en Jo wonen in een oud Victoriaans huis met een grote hal en ruime keuken met uitzicht op de tuin. Er staat een Aga-cooker, een fornuis dat altijd aan staat en tevens dienst doet als verwarming. We maken een kopje thee en genieten van de Engelse tuin die vol staat met bloeiende bloemen en kruiden. Daarna maken we een wandeling door de buurt. We treffen één van die zeldzaam zonnige dagen in Schotland. ’s Avonds praten we met Dave en Jo en de kinderen alsof we elkaar gisteren nog hebben gezien, terwijl dat toch alweer vier jaar geleden is. De volgende dag wandelen we naar het centrum van Edinburgh, eten taart op een terrasje in de zon, slenteren door parken en bezoeken de National Galery met meesters uit de Gouden eeuw. Het is fijn om weer bij onze Schotse vrienden te zijn geweest. Ik hoop dat ze snel een keertje naar Nederland komen.

De volgende etappe in de reis leidt ons naar Kyleakin, gelegen op Island Skye, ver weg van de bewoonde wereld. De wegen worden steeds smaller, de natuur steeds ruiger.  Het is een hele mooie tocht waar we, inclusief pauzes, zeven uur op rijden. Als we rond vier uur aankomen in Kyleakin maken we eerst een wandeling naar de vervallen burcht die op een schiereilandje ligt en van waar je een prachtig uitzicht hebt op de baai en de achterliggende highlands. Jan en Indra arriveren rond zeven uur en we gaan samen eten, nadat ze eerst alle spullen – inclusief twee racefietsen – in de hotelkamer hebben gezet. In een mum van tijd is de kamer veranderd in een enorme chaos. Iemand die van orde houdt, zou hier gillend gek worden. Gelukkig heb ik daar geen last van.

We genieten van een prachtige zonsondergang met uitzicht op de brug die Island Skye met het vasteland verbindt. De avonden zijn hier lang in juni. Pas rond een uur of elf begint het te schemeren.

Nog voor het ontbijt testen Indra en Frans de temperatuur van het water: Indra gehuld in heatseeker, neopreenpak, compressiekousen, neopreensokken en een dikke neopreen muts en
Frans slechts gehuld in zijn groene zwembroek duiken samen het zilte nat in.

Het is inmiddels donderdag, nog twee dagen voor de race en de spanning voor de wedstrijd begint voelbaar te worden. Indra besteedt deze dag aan het inpakken en ordenen van de spullen voor het zwemmen, het fietsen en het hardlopen. Ze is

druk in de weer met de juiste voeding, reserveonderdelen, reservekleding en tijdschema’s. De crew laat haar alleen achter op de hotelkamer en gaat een mooie kustwandeling maken op het Island Skye.

We maken kennis met de Schotse one-lane- roads; wegen die slechts ruimte bieden aan één auto. Tegenliggers kunnen worden gekruist op de speciale passeerzones, die om de paar honderd meter aanwezig zijn. Het vergt hoffelijkheid en een vooruitziende blik, anders word je zo nu en dan genoodzaakt achteruit te rijden.

Schotland is het land van ontelbare muggen en meren. De muggen heten hier ‘midges’.  De meren worden Loch genoemd, al klopt dat woord niet helemaal. Een Loch staat in tegenstelling tot een meer meestal in verbinding met de zee en heeft zout of brak water. Er zijn ontelbaar veel loch’s. Tussen de loch’s in ligt een rotsig, groen landschap vol heuvels (Munro’s genoemd), die in mijn beleving best het predicaat berg verdienen.  Verder bestaat het landschap uit schuimende, zwarte rivieren, watervallen en sprookjesachtige bossen met varens en berkenbomen.

Vrijdagochtend aan het ontbijt vernemen we dat de Brexit een feit is: 52% van de Britten hebben voor het verlaten van de Europese Unie gestemd. De Schotten zijn het er niet mee eens en overwegen of ze zich los zullen maken van Groot-Britannië en zich als Schotland kunnen aansluiten bij de Europese Unie. De serveerster die ons full Scottisch breakfast (scrambled egg, bacon, worst en witte bonen in tomatensaus) komt brengen heeft de tranen in de ogen. Ze zegt: ‘I can’t believe it, this is so bad.’

Frans en Indra vertrekken met de camper richting Shieldaig, een dromerig gehuchtje met een paar witte huizen gelegen aan de baai van Loch Torridon, waar morgen de Celtman begint en Indra vandaag meedoet aan ‘the social swim’, een gelegenheid om kennis te maken met de atleten die meedoen én de watertemperatuur te testen. Eén ding is duidelijk: het zal koud zijn. ’s Middags gaan we naar Torridon voor de inschrijving en de briefing in het gemeentehuis dat stampvol atleten zit. Bij het parkeren rijden we het rechtervoorwiel van de camper in een onder het gras verborgen slootje. Het ziet er dramatisch uit en ik ben al bang dat we hier nooit meer wegkomen, maar een groepje vriendelijke, sterke Schotten helpt ons uit de sloot. Oeps, dat is goed afgelopen.

We hebben in Shieldaig een prachtig huisje aan de rand van de baai, midden in de transitie-zone van het fietsen. De woonkamer van het huisje wordt gebombardeerd tot triatlonkamer en staat vol met fietsen, reserveonderdelen, tassen met kleding, kratten met voeding en rondslingerende schoenen. In de badkamer hangen de heatseeker, het neopreen zwempak en de watersokken.  In de eetkamer maken we een oplaadstation voor de mobieltjes, wedstrijdcomputers en fototoestellen. Nog eenmaal een voedzame pastamaaltijd, het wedstrijdschema met de verwachte tijden doornemen en dan om acht uur het bed in.

De Celtman: belevenissen van de crew
Vanuit mijn bed heb ik uitzicht over Loch Torridon. Het is half zes in de ochtend  en ik spiek of ik de eerste zwemmers al zie aankomen. Vannacht om half drie is het avontuur voor Indra en Frans al begonnen: eerst registreren en de gps-tracker ophalen in het kerkgebouw van Shieldaig, de fiets klaar zetten en daarna naar de bussen die de atleten naar de start van het zwemmen brengen. Om vijf uur knalt het startschot voor de race. Frans duikt na het wegbrengen van Indra nog even het bed in.

Als ik twee kano’s aan zie komen, weet ik dat de eerste zwemmers zich aandienen, snel schiet ik wat kleding aan en loop met een kopje thee naar buiten. In het nevelige ochtendlicht dansen miljoenen, minuscule midges. Gelukkig heb ik, net als de meeste toeschouwers, mijn charmante muggennet bij me. De sfeer is heroïsch. Op de
oever is, als baken voor de zwemmers, een Keltisch vuur ontstoken. Een viertal in Schotse kilten gehulde mannen speelt prachtige muziek op drums en doedelzak. De met muggennet gewapende toeschouwers klappen en joelen om de eerste helden die uit het water klauteren aan te moedigen. Ik voel een diepe ontroering als ik kijk naar de zwemmers die ijskoud en  gedesoriënteerd het water uit kruipen en ondersteund door hun supporter hun eerste wankele schreden aan wal zetten. En daar is Indra. Na 57 minuten zwemmen door het ijskoude water begeleidt Frans haar naar de fiets en helpt haar bij het uittrekken van het zwempak dat aan haar lijf zit vastgekleefd. Snel afdrogen, insmeren met muggenspray, de fietskleding aan en hup de fiets op voor 202 kilometer fietsen.

We pleuren de natte zwemkleding in de badkamer en  gaan eensgezind als crew met de camper op weg naar de eerste foerageplaats. Het is onze taak om Indra op tijd te voorzien van voeding. Ongeveer om de vijfentwintig á dertig kilometer moeten we klaar staan met twee vers gevulde bidons met proteïnen en koolhydraten aangemaakt met bronwater. Verder hebben we een krat met mueslireepjes, wafels, bananen, gelletjes en een tas met fietsbroeken, shirtjes, jasjes, muggenspray en vaseline. Toiletpapier, reserveonderdelen en twee extra wielen maken het geheel compleet.
Het eerste deel van de route rijden we in file over een one-lane-road waar we nog niet mogen supporten. De fietsers bepalen het tempo, slechts af en toe kunnen we er één inhalen en we zijn een beetje bang dat we niet op tijd zullen zijn om Indra haar eerste voeding aan te kunnen geven. Indra heeft het tempo er goed in en het duurt een hele tijd voor we haar hebben ingehaald. We stoppen op de eerste de beste plaats waar dat mogelijk is. We staan nog maar net klaar of daar komt Indra al aan gefietst. Snel twee verse bidons aanreiken en hup ze gaat weer verder. Aan haar lach te zien heeft ze het goed naar de zin.

Wij gaan ook weer verder, op weg naar Gairloch waar ons een ontbijt wacht. Ik heb het gevoel dat ik verzeild ben in de Tour de France met al die wielrenners en hun volgauto’s. Via het schema rekenen we uit hoeveel tijd we ongeveer hebben om te ontbijten, voordat Indra weer langskomt. Om haar niet te missen, blijft Jan op zijn post tot wij hebben ontbeten. Het ontbijt is uitgebreid en biedt voor elk wat wils. Het is leuk om kennis te maken met de supportcrews van andere atleten. We zijn net op tijd terug om Indra te zien aankomen fietsen en schreeuwen luidkeels onze aanmoedigingen. Twee verse bidons, een gelletje en een wafel en dan is ze weer op weg. Ze heeft inmiddels zo’n 65 kilometer in de benen zitten maar dat is haar niet aan te zien. Ik doe een tukkie in de camper, terwijl de mannen koffie gaan drinken in het ontbijtcafé.

Indra zal ruim acht uur op de fiets zitten en toen ik er van tevoren over nadacht, leek me dit een onoverbrugbaar lange tijd voor mij als supporter, maar in de praktijk vliegt het voorbij. Voor we het weten is het middag en zijn we toe aan de lunch, die ik klaar maak in de ‘kookpit’ in de camper. De dag gaat voorbij met stukjes rijden, wachten, kletsen, eten, bidons klaarmaken, aanmoedigen van fietsers die langskomen en praatjes maken met crews van andere deelnemers. Soms wandelen we een stukje en soms doen we een dutje. Naarmate de middag vordert neemt bij Frans de spanning toe. Zal hij in staat zijn om Indra goed te begeleiden? Hoe zwaar zal het worden? Wat kan hij verwachten? Zal hij zijn gevoel volgen en kiezen voor de five-finger schoenen, hoewel iedereen het hem afraadt of zal hij toch kiezen voor de trailschoenen?

Het weer is uitzonderlijk goed voor Schotse begrippen: droog met weinig wind. Af en toe komt de zon zelfs tevoorschijn en stijgt de temperatuur tot een aangename 16 graden. Dit is de vijfde editie van de Celtman en het weer is ‘incredible beautiful’ aldus één van de vrijwilligers die alle edities van de Celtman heeft meegemaakt. Meestal is het mistig, regent het pijpenstelen en waait er een striemende, koude wind.

De goede omstandigheden helpen Indra om de limiet te halen. Na acht uur en dertig minuten fietsen, precies volgens schema, komt ze het laatste klimmetje voor de fietswissel oprijden. Ze oogt fris en gretig. We hebben een stoel voor haar klaar gezet, haar loopkleding en schoenen liggen klaar om aan te trekken en het trailrugzakje is gepakt. We helpen haar met omkleden, spuiten haar in met midge-spray en hangen het trailrugzakje op haar rug. Enigszins zwabberend door de overgang van fietsen naar lopen gaat ze op weg. Al snel is ze achter de horizon verdwenen. Wij pakken de camper en rijden naar het punt waar Frans haar gaat begeleiden. Frans gaat zich omkleden en voorbereiden op zijn tocht, Jan en ik klauteren een stukje Ben Eich op en kletsen wat op een rots bij de rivier.

Het is inmiddels vier uur geweest en de limiet voor de hoge route met beklimming van Ben Eich is net gesloten. Het is nu wachten op Indra. Zal ze op tijd zijn om van start te mogen gaan voor de lage route, die weliswaar minder hoogtemeters kent, maar zeker niet minder pittig is? Het moet voor haar een stimulans zijn dat Frans op haar staat te wachten en dat ze samen het stuk door de Schotse wildernis zullen afleggen. Mocht ze de limiet van zes uur niet halen, dan hoeft Frans niet in actie te komen en dat zou heel erg jammer zijn, niet alleen voor Indra, maar ook voor Frans. Maar iedereen heeft er vertrouwen in dat Indra op tijd zal binnenkomen. En ja hoor, rond half zes komt ze aan gelopen. Ik ren een klein stukje met haar mee tot aan het checkpoint. Hier wordt gekeken of het nog verantwoord is om door te lopen, of alle verplichte spullen zoals zaklamp, waterdichte kleding en eerste hulpkit in de rugzak zitten en of

je op tijd bent natuurlijk.

Rond kwart voor zes gaan Frans en Indra samen op weg voor de laatste 20 km. Eindelijk dan. Wat zal de tocht hen brengen? Terwijl Jan en ik met de camper naar ons huisje in Shieldaig rijden waar ik even ga rusten, terwijl Jan een soepje maakt, stuurt Frans het ene na het andere appje met prachtige foto’s van de trail door. Het is vooral een pad met keien, modder en gras. Frans bekent later dat zijn five-finger schoenen niet het meest geschikte schoeisel waren. Door de vele uren trainen op deze schoentjes krijgt hij niet al teveel last van zijn voeten. Frans is vooral enthousiast over de prachtige natuur en huppelt als een jonge hond over het parcours.

Na ons soepje rijden Jan en ik met de camper een steile weg omhoog naar de plaats waar Indra en Frans uit het bos tevoorschijn zullen komen. We besluiten hen een stukje tegemoet te lopen en komen via een klein bospaadje bij een bruisende waterval. We zijn nog maar net op weg of we zien ze al aankomen, luid kwebbelend met z’n tweetjes. Jan en ik duiken de struiken in en springen als struikrovers tevoorschijn op het moment dat Indra en Frans langskomen. Ze zijn blij verrast ons te zien. Voor Indra breekt de allerlaatste etappe aan. Jan en ik haasten ons naar de finish. Om iets over negenen finishen Indra en Frans: Indra moe maar voldaan, Frans nog fris, maar zeker ook voldaan. Indra heeft er dan ruim zestien uur sporten opzitten. Je gaat bijna denken dat het normaal is.

Bij mij zijn de knollen wel op. Ik ben zo moe dat ik nog nauwelijks kan praten. We eten met z’n allen nog een pastamaaltijd die door de vrijwilligers van Torridon is gekookt en rijden dan huiswaarts. Ik rol meteen het bed in, maar Indra kan door de adrenaline de slaap nog niet vatten. Het was een memorabele dag.

De dag na de wedstrijd bemachtigt Indra haar felbegeerde witte t-shirt als finisher in de
Celtman. Ze is veertiende geworden van de deelnemers die het lage parcours hebben afgelegd. Wow. Petje af. Respect.  De dag van de wedstrijd stroomden er continue berichtjes met woorden van deze strekking binnen op de aangemaakte groepsapp. En terecht natuurlijk. Wat een prestatie.

 

groetjes van de crew:

Mijn persoonlijke Celtman

Twee dagen later besluiten we een stuk van de trail die Frans en Indra hebben gerend te gaan
wandelen, omdat de natuur er zo ongelooflijk mooi is en we het leuk vinden om te zien wat Indra en Frans samen hebben beleefd. We starten bij de waterval in het sprookjesachtige bos met berken en varens en volgen een licht stijgend pad. We lopen parallel aan een zwarte, schuimende rivier die steeds woester wordt. Het pad ligt vol met keien, waardoor je goed moet kijken waar je je voeten neerzet. De wolken hangen over de toppen van de Munro’s en bij tijd en wijle regent het pijpenstelen. Mijn regenjas is niet meer helemaal waterdicht, daarom draag ik er een plastic poncho over heen. Ik zou eigenlijk maar een uurtje wandelen en dan omkeren, maar
we besluiten nog een half uur verder te lopen. Gewoon omdat het zo mooi is. Een half uur later vertelt Indra dat ik bíjna op de helft ben en dat ik dan net zo goed door kan lopen naar
het eindpunt dan omkeren.  Ik voel een lichte opwinding door me heengaan, gevolgd door golfje van vreugde: ja, dat is wat ik wil, de hele wandeling doen. Ik voel me ook onzeker of mijn lichaam het wel aankan. Ik twijfel of ik mezelf niet ongelooflijk ga tegenkomen, maar de opwinding en het verlangen winnen het van de angst en de twijfel. Indra en Jan bieden aan om terug te lopen en de camper naar het eindpunt van de wandeling te rijden, Frans en ik zullen dan de complete trail lopen.  Wat ben ik blij met zulke vrienden. Gewapend met stokken om het evenwicht te bewaren hobbel ik van steen naar steen langzaam omhoog. We klimmen steeds
iets verder over het immer glooiende, groene landschap. Uiteindelijk komen we bij een hoogvlakte met diverse meren. We pauzeren regelmatig om op adem te komen en iets te eten, al nodigt het weer hier niet echt toe uit. De tijd vliegt voorbij en in de afdaling zie ik
ineens Jan tevoorschijn komen. Hij is ons tegemoet komen lopen en heeft een lekkere appelflap voor ons bij zich. Na deze versnapering zet ik de eindspurt naar de camper in. Na een paar bochten komt ook Indra ons tegemoet. Je zou niet zeggen dat ze pas een triatlon in de benen heeft, zo fit als ze oogt. Yes, ik heb het gehaald. Ik heb zomaar dertien kilometer in de bergen gewandeld. I’m back!

De volgende dag pakken we de spullen in en nemen afscheid van Shieldaig. Samen met Jan en Indra rijden we naar Aberfeldy een leuk oud plaatsje in het midden van Schotland en voor ons al een eind in de richting van Newcastle waar we morgen de boot terug naar IJmuiden pakken.  Jan en Indra hebben hier een echte Engelse cottage gehuurd en wij mogen een nachtje bij hen in de woonkamer slapen. Eind van de middag maken we een wandeling naar de ‘Birks of Aberfeldy’ langs mooie watervallen. Als afsluiting van deze avonturentocht gaan we met z’n vieren uit eten.

Schotland is prachtig. De Celtman was spectaculair. De grenzen die we hebben verlegd geven voldoening, maar het mooiste van alles is toch dat we vrienden zijn door dik en dun.